غایت خلقت هر انسانی رسیدن به کمال وجودیست که خداوند آن را بالقوه در نهاد آدمی قرار داده است تا در بستر دنیا بالفعل شود. هدایت، همان ایصال مطلوب و ضلالت، انحراف از مسیر حقیقت و کمال آدمی ست.

خدای متعال انسان را بر فطرتی خلق کرد و ابزار و امکانات درونی در اختیار او قرار داد تا در بستر آن به شناخت رسیده و بر مبنای آن عمل کند. چرا که معیار بر هدایت بودن و یا ضلالت آدمی در قرآن کریم بر مبنای اعتقاد حق و عمل صالح، معرفی شده است. و ساختار وجودی انسان، همان سیر علم و ادراک آدمی تا رسیدن به عمل و به بروز رسیدن باور اوست. لکن از سویی هر انسانی به جز بعد فردی خود، دارای بعد اجتماعی نیز می باشد. و به ذات، اجتماعی خلق شده است. تا در دامن اجتماع و تعامل با دیگران، توانایی های فطری اش شکوفا شده و به فعلیت برسد. بنابراین بی­تردید او در معرض تاثیر پذیری از جامعه­اش قرار دارد .

پژوهش حاضر بر مبنای ساختار وجودی انسانی و با تکیه بر قرآن کریم، با استفاده از روش استقراء منطقی تمام حالات متصور فرد و جامعه را از قرآن کریم احصاء کرده و در انتها روشن گشت که مؤلفه­ی اصلی و تعیین کننده در هدایت آدمی همان ساختار وجودی انسانی اوست. لکن اقتصا و بستر آن را جامعه خواهد ساخت. از طرفی هر انسانی از طریق نقش­ها و روابطی که در جامعه ایفا می­کند. در شکل گیری و هویت جامعه نقش دارد. و از برآیند شاکله و شخصیت افراد است که شاکله جامعه ساخته خواهد شد. از آنجایی که جامعه، بستر و اقتضاء هدایت و ضلالت را برای آدمی فراهم می­کند.

لزوم جامعه­ ای سالم و هدایت­مند از ضروریات برای هدایت حداکثری افراد محسوب شده و این مهم به دست نخواهد آمد. مگر با تشکیل حکومت اسلامی به دست ولی الهی و حاکمیت او بر جامعه، تا در پی آن انسان به نهایت کمال غایی خود برسد.

کلید واژه ­ها : تأثیر، تأثر، انسان، جامعه، هدایت، ضلالت